SCHEMATY BUDEK LĘGOWYCH:
|
foto: Cezary Krokosz |
foto: Cezary Krokosz |
foto: Cezary Krokosz |
UWAGA! Informacja dla:
DEWELOPERÓW
WŁAŚCICIELI FIRM BUDOWLANYCH
POSIADACZY ŚCIANY MIN.5 METRÓW WYSOKOŚCI
PAMIĘTAJCIE O JERZYKACH
.
.
Budki dla ptaków
Radzi: ornitolog Ambasador Asocjacji Promotorów RP dr Kazimierz Walasz
Kiedy wieszamy budki dla ptaków ?
1. Budki możemy wieszać o każdej porze roku, ważne by je po prostu wieszać.
2. Wieszając budkę po sezonie lęgowym – zwykle od lipca do września – stwarzamy przyszłym jej mieszkańcom możliwość znalezienia budki, do której powrócą wiosną aby rozpocząć lęgi. Niewielu ornitologów zdaje sobie sprawę z tego, że większość ptaków odlatujących od nas na zimę znajduje sobie miejsce przyszłorocznych lęgów zanim od nas odleci. W przyszłym roku ptak wróci do już upatrzonej budki, której lokalizację zapamiętał.
3. Wieszając budkę w okresie jesienno-zimowym – tj. od października od lutego – dostarczamy ptakom koczującym po okolicy, a także późnym migrantom możliwość odkrycia dogodnego miejsca do lęgów.
W tym okresie jednak najważniejszą funkcją budek jest zapewnienie dogodnych miejsc do nocowania. Na przykład wróble budują gniazda służące do noclegu w okresie jesienno-zimowym. Zwykle w jednej budce nocuje tylko jeden ptak.
4. Wieszając budkę w okresie wiosennym i wczesnoletnim – od marca do czerwca- dostarczamy ptakom możliwość zagnieżdżenia się w tym czasie. Jednak największe szanse zasiedlenia mają budki wieszanie do połowy kwietnia. Wyjątkiem są budki dla jerzyków, które zasiedlane są dopiero od początku maja. Powodem tego jest fakt, że ptaki te dopiero w tym czasie do nas przylatują.
Podsumowując – najlepiej wieszać budki w sierpniu, ale jeśli sprzyjająca ku temu okazja jest o innej poprze roku, tak samo warto to zrobić.
Jakie cechy powinna posiadać budka ?
Budka powinna być przede wszystkim bezpieczna. Tak aby potencjalny drapieżnik nie mógł dostać się do lęgu. Taką możliwości w największym stopniu stwarza budka z przedłużonym przodem, która jest jedyną zalecaną do stosowania w sytuacji ogromnej presji drapieżczej sroki w całym kraju.
Budka powinna być trwała. Zaimpregnowana przed wpływem wilgoci. Daszek koniecznie powinien być pokryty papą.
Budka powinna być otwierana by umożliwić okresowe czyszczenie.
Budka powinna być skręcona drewnowkrętami. Budka zbita z pomocą gwoździ jest mniej trwała, gdyż przez szczeliny gwoździ do budki dostaje się wilgoć i woda, co przyspiesza działanie destrukcyjne drewna. Poza tym skręcenie drewnowkrętami jest trwalsze.
Jak mocować budkę do drzewa ?
Budkę przybijamy do drzewa gwoździami. Nie stosujemy żadnych taśm, linek, opasek, które stwarzają duże ryzyko przecięcia kory – łyka drzewa, konaru doprowadzając w konsekwencji do jego uschnięcia. Wbicie gwoździa przebija punktowo jedynie warstwę łyka. Ze względu na ewentualne zabezpieczenie przed infekcjami grzybiczymi drewna, zaleca się, aby używać dostępnych w handlu gwoździ miedzianych.
Gdzie wieszać budki ?
Budki wieszamy na budynku, w ogródku, na pojedynczych drzewach. Podstawowa zasada – budka musi być zabezpieczona zarówno przed wandalami jak też potencjalnymi drapieżnikami. Zwykle gdy budka wisząca powyżej 2,5 m spełnia te warunki, choć lepiej wieszać je na wysokości 3-5 m.
Poniżej napisano o usytuowaniu budki względem kierunków świata.
Jak powinna być usytuowana budka względem kierunków świata ?
Budki wieszamy otworem wlotowym w kierunku wschodnim i północnym. Oznacza to, że wieszamy je po północnej lub wschodniej stronie pnia drzewa lub budynku, czyli od strony która nagrzewa się w najmniejszym stopniu. W słoneczne dni budki silnie się nagrzewają stwarzając bardzo niekorzystne warunki termiczne i wilgotnościowe dla piskląt. Dlatego ptaki, jeśli maja wybór, unikają miejsc silnie nasłonecznionych.
Ile budek wieszać, w jakim zagęszczeniu ?
Sikory – w pobliżu domu mamy najczęściej sikorę bogatkę i modraszkę. Obydwa te gatunki są terytorialne, co oznacza, ze bronią pewnego niewielkiego obszaru przed innymi osobnikami tego samego gatunku. Tak więc nie ma sensu wieszać dla nich wielu budek w małym ogródku. Zwykle w jednym ogródku będziemy mieli tylko jedna bogatkę lub modraszkę. Tak więc dla sikor wywieśmy trzy budki. Mogą one być ewentualnie zajęte przez pojedyncze pary obydwu gatunków. Trzecią wieszamy na wszelki wypadek. Nigdy nie wiemy, która lokalizacja budek będzie tym ptakom najbardziej odpowiadała.
Wróble – możemy mieć do czynienia z wróblem domowym, częstym mieszkańcem okolic budynków oraz mazurkiem, który preferuje tereny na skraju pól i łąki z zabudową. Wróbel domowy jest bardziej śmiały i będzie gnieździł się bliżej domu, a mazurek, jeśli ktoś ma ogródek wychodzący w pola, dalej od naszego budynku.
W przypadku obydwu gatunków możemy powiesić po jednej budce na kilku, a nawet kilkunastu sąsiednich drzewach, przy domu (a nawet na samym budynku) i w dalszej części ogródka (dla mazurków).
Czy czyścić budki ?
Budki możemy czyścić po 15 października. Jeśli w budce jest czyste „świeże” gniazdo to go nie usuwamy, gdyż może to być gniazdo noclegowe na okres zimowy. Usuwamy gniazda po lęgach, zawierające odchody ptaków i inne pozostałości po lęgach.
Gdzie wieszać budki dla jerzyków ?
Budki dla jerzyków wieszamy na budynkach. Muszą być spełnione specyficzne warunki by jerzyki chciały zasiedlić budki.
Pierwszy – to by budki wisiały od strony północnej lub wschodniej
Drugi – by budka znajdowała się przynajmniej 4 m nad ziemią, najlepiej 6-10 m lub więcej
Trzeci – to by ściana poniżej budki na długości 4-6 m była ściana gładką, bez gzymsów, wystających półek, daszków, anten itp, gdyż jerzyk wylatujący z budki (zwłaszcza młody) opada wpierw w dół i dopiero po chwili przechodzi do lotu poziomego. Ptak może się zderzyć z wystającymi ze ściany konstrukcjami, może się skaleczyć, spaść na ziemię, co na ogół kończy się dla niego tragicznie.
Budki dla jerzyków wieszamy obok siebie w jednej linii. Najlepiej pod okapem dachu. Może ich być 10-20 i więcej. Nie wieszamy budek dla jerzyków jedna pod drugą.
Zabezpieczenie budek przeciw drapieżnikom
Podstawowe zabezpieczenie budki przeciw drapieżnikom, które mogłyby chcieć splądrować zawartość budki lub polować na przylatujące ptaki to:
1. absolutnie nie dawać patyczka pod otworem do budki – ułatwia o potencjalnym drapieżnikom jak sroka, kot, czy kuna dogodną pozycję do penetrowania zawartości budki;
2. budkę wieszać nie w gęstwinie gałązek, a w miejscu odsłoniętym, dobrze widocznym;
3. jeśli mamy koty penetrujące drzewa, to można założyć na pień pierścień z śliskiej folii lub blachy uniemożliwiający spinanie się na drzewo lub inne tego typu zabezpieczenie zniechęcające do spinania się na drzewo.
DOBRE RADY
Listwę, na której zawiesimy budkę na drzewie, mocujemy do budki za pomocą trzech wkrętów. Do drzewa przybijamy budkę czterema gwoździami – po dwa na dole i na górze. Jeden gwóźdź z pary wbijamy do końca drugi zaś do połowy. Zapobiega to oderwaniu się budki gdy całkowicie wbite gwoździe zostaną przez grubiejący się pień drzewa wyrwane z listwy (narastają zewnętrzne komórki pnia i wypychają listwę mocującą przeciągając przez nią wbity gwóźdź).
[…] ZRÓB TO SAM! […]